Rien Poortvliet: De kabouter

Gepubliceerd op zaterdag

Rien Poortvliet (1932-1995)

Ken je hem nog? Rien Poortvliet? Rien Poortvliet en zijn kabouterboeken? Een vriendin van me nodigde me uit. ‘Ik wil naar de tentoonstelling van Rien Poortvliet in het Veluws Museum.’ ‘Huh, Rien Poortvliet?? Nooit bedacht dat ik ooit naar een tentoonstelling zou gaan van Rien Poortvliet!! En zeker niet in het Noord Veluws Museum in Nunspeet.’ Tot mijn schande moest ik het bekennen. Al sinds 8 juni van dit jaar is de tentoonstelling van Rien Poortvliet gaande. Wij konden het nog net redden. Op 8 december a.s. sluit de tentoonstelling, vandaag is het zaterdag 30 november 2024.

Huisdieren

Ik loop over de tentoonstelling. Er hangt veel meer van zijn werk dan alleen schilderijen die hij maakte van de kabouters. Ik zie de afbeelding van de huis-hond Sep die hij maakte. En dan gebeurt het. Tot mijn verrassing inspireert dit schilderij me om deze blog te gaan schrijven met vragen die bij me opkomen, zoals:

Vragen aan jou

  • Hadden jullie in je gezin van herkomst een hond?
    • Hoe heette de hond?
    • Wat voor soort hond hadden jullie?
    • Welke plaats nam de hond in jullie gezin in?
    • Wat betekende de hond voor jou?
  • Hadden jullie andere huisdieren?
    • Welke andere huisdieren hadden jullie?
    • Wat betekenden de huisdieren voor jou?
    • Of wat betekende het voor jou dat jullie geen huisdieren hadden?

De Kabouter

Wie kent/kende hem niet. De Kabouter van Rien Poortvliet, de rode puntmuts fier rechtop. Een beetje besmuikt deden we daar vroeger wel over. Dat was toch niet echt kunst, wat hij deed. Een beetje braaf, op z’n zachtst gezegd. Maar dan loop ik toch, op de valreep, rond op de tentoonstelling van Rien Poortvliet. Waar ik nooit gekomen zou zijn als ik niet was uitgenodigd mee te gaan.

Vragen aan jou

  • Hoe zit het bij jou? Heb jij de Kabouter van Rien Poortvliet gekend?
    • Had jij als kind zijn boek(en)?
  • Werd je voorgelezen uit de boeken over de kabouter?
    • Zo ja: wie las jou dan voor?
  • Wat is je bijgebleven?
    • Waren het de verhalen die jou zijn bij gebleven?
    • Waren het de tekeningen die jou zijn bijgebleven?

Uilen

Uilen, symbool van wijsheid. Als ik voor dat schilderij sta komen de volgende vragen bij me op:

Vragen aan jou

  • Wie uit jouw gezin van herkomst staat voor jou symbool voor wijsheid?
    • Wat zei of deed deze persoon in jouw ogen om dit label te verdienen?
  • Wie uit de familie van jouw moeder staat voor jou symbool voor wijsheid?
    • Wat zei of deed deze persoon in jouw ogen om dit label te verdienen?
  • Wie uit de familie van jouw vader staat voor jou symbool voor wijsheid?
    • Wat zei of deed deze persoon in jouw ogen om dit label te verdienen?
  • Waarvoor ken jij jezelf het symbool van wijsheid toe?
    • Wat deed je om dit label te verdienen?
    • Wat deed je niet om dit label te verdienen?

Godsdienst

Rien Poortvliet was een overtuigd godsdienstig man. Bij zijn schilderij Jezus en de kinderen komen de volgende vragen bij me op:

Vragen aan jou

  • Welke rol speelde godsdienst in jouw gezin van herkomst?
  • Wat voor herinneringen heb jij aan de rol die godsdienst speelde in jouw jeugd?
  • Welke herinneringen heb jij aan de rol die jij speelde in de levensbeschouwelijke opvattingen in jouw gezin van herkomst?
  • Welke rol spelen geloof en godsdienst in jouw leven van nu?

Pauw

En dan natuurlijk de pauw:

Vragen aan jou

  • Op welke daad of daden van jouzelf ben je trots?
    • Wat deed je?
    • Of wat deed je niet?
    • Wat gebeurde er?

Lees meer

Liefde voor De weg van liefde

Gepubliceerd op woensdag

Hoe vertel je iets heel bijzonders als het zo bijzonder is dat je er eigenlijk geen woorden voor hebt. Terwijl ik toch heel graag De weg van liefde 2024 met je wil delen. Ik ga dus toch proberen iets met je te delen van deze unieke Weg van liefde 2024.

Het gele huis

Zoals je wellicht weet verzorgen we De weg van liefde altijd in het grote, gele huis van Maartje en Davide – Villa le Muse – in Codiponte. Over het algemeen liefkozend ‘het gele huis‘ genoemd. Ook dit jaar werkten Els Pronk en ik – evenals het vorige jaar – samen aan De weg van liefde. Of eigenlijk moet ik zeggen: Els en ik werkten samen met Maartje en Davide aan De weg van liefde.

Twee maanden voor vertrek naar Codiponte besloten we te werken met een kleine groep van vier deelnemers. In overleg sloten we de aanmeldingsmogelijkheid voor De weg van liefde 2024. Zo kwam een extra kamer beschikbaar voor een speciale extra bewoner van het gele huis. Een bewoner die wel Verlaat Verdriet-er is, maar geen actieve deelnemer aan De weg van liefde. ‘Zou het niet mooi zijn als we gedurende deze week een soort Italiaans-Nederlandse familie kunnen zijn?’ stelde ik Maartje afgelopen zomer voor. ‘Wijzelf verzorgen het ontbijt en de lunch en eten samen met de extra gast. Davide verwent ons in de avond met zijn overheerlijke avondmaaltijden. ’s Avonds eten we allemaal samen in de grote keuken. Aan de grote tafel. Als een Italiaanse familie.
Zo gezegd, zo gedaan. En zo groeide in de loop van De weg van liefde 2024 een heel bijzondere extra liefde: de liefde van een soort Italiaans-Nederlandse familie van negen personen.

Duizend soorten van gevoelens

Duizend soorten van gevoelens die zich aandienen gedurende de dagen van De weg van liefde. Gevoeld worden. Ge-uit. Herkend worden. Erkend. Gezien. Gehoord. Begrepen. Deskundige feedback krijgen. Vorm krijgen. In woord. In beeld. Die verwerkt worden. Geheeld. In Codiponte. Waar oud zeer kan helen.

Kom je daar nou helemaal voor naar Italië?

En dan nog het weer. Terwijl we de berichten krijgen uit Nederland van prachtig nazomerweer regenen wij weg. ‘Kom je daar nou helemaal voor naar Italië? verzuchtten we om de beurt. Om vervolgens toegewijd verder te gaan met ons werk: De weg van liefde. Waarmee de twee dagen van onafgebroken regen ook op een heel bijzondere manier een heel bijzondere betekenis hebben gekregen. De weg van liefde kreeg een ongekende diepgang. Terwijl buiten in de rivier de modderstromen kolkten openden zich in ons allemaal eigen stromen van verbinding. Van heling. Van liefde.

A la prossima Via Amor, 2025.

Met heel veel liefde kijk ik terug op deze unieke Weg van liefde 2024.
Deelnemers: dank voor jullie vertrouwen. Voor jullie toewijding. Voor jullie liefde.
Els: dank voor jouw vertrouwen. Voor je toewijding. Voor je liefde.
Maartje en Davide: dank voor jullie vertrouwen. Voor jullie toewijding. Voor jullie liefde.

Grazie tutti! A la prossima Via Amor 2025. De eerste deelnemers voor De weg van liefde 2025 hebben zich al aangemeld!

Fiori di zucca en scabei

Als ik dan nu toch met je deel, moet ik natuurlijk ook de jaarlijks terugkerende favorieten van elke Weg van liefde met je delen. De gefrituurde fiori di zucca – de gefrituurde bloemen van de courgette. En de scabei – gefrituurde deegkussentje die we zelf vullen met overheerlijke soorten kaas en vleeswaren.

Andreas Jonker: En toen vonden ze mijn vader

Gepubliceerd op vrijdag

Andreas Jonkers: En toen vonden ze mijn vader.

Andreas Jonkers, 11 jaar toen hij zijn vader verloor, zag zijn vader in zijn leven precies drie keer: één keer levend, één keer opgebaard en één keer bij de begrafenis. Zijn vaders lichaam vertoonde tweeënveertig messteken toen het werd gevonden op een talud in Amsterdam-Oost.

Andreas groeide, zoals zoveel kinderen, zonder vader op. Nooit had hij de behoefte te weten wie zijn vader was, waarom hij zo gruwelijk aan zijn einde was gekomen en wie dat had gedaan. Tot hij zelf een kind kreeg. Toen werden de vragen prangender dan ooit. Wat was er met zijn vader gebeurd? Wat voegt een vader eigenlijk toe? En hoe word je een vader als je er nooit een hebt gehad?

En toen vonden ze mijn vader is een onthullend en aangrijpend verhaal over de dood van een vader, de geboorte van een zoon en de vraag wat het betekent om met en zonder vader op te groeien.

Citaat

…… Zo kan het gaan met afwezige vaders. Ik zag bij andere gezinnen hoe het was, ik ging naar school, ik ging studeren. Anderen dan je vader vangen je op, compenseren het. Ze brengen je dingen bij, bieden veiligheid en aandacht. 
Dus ik dacht er niet aan, die zogenaamde vader. Ik wist niet wie hij was, ik voelde er niks bij, en het kon me weinig schelen dat hij helemaal verdween. Tot mijn zoon. Tot dat sigarenkistje, die brief en die verhalen……… (bladzijde 179). 

Boek bestellen

En toen vonden ze mijn vader

Veranderkracht en zelfondermijnende overtuigingen

Gepubliceerd op dinsdag

Zelfondermijnende overtuigingen

Ongemerkt kunnen zelfondermijnende overtuigingen je leven vorm en inhoud geven. Maar wat is ongemerkt? Zelfondermijnende overtuigingen kunnen in je zijn ontstaan als gevolg van het vroege verlies van je ouder(s). Je verloor in je – vroege – jeugd je ouder(s) door overlijden. Het leven dat je tot dan toe had gekend veranderde ingrijpend. De fysieke aanwezigheid van je overleden ouder verdween onomkeerbaar uit je leven. Haar of zijn invloed op de opvoeding die je tot dan toe kreeg verdween. Haar/zijn zorg. Aandacht. Liefde. Educatie. Cultuur. Je overgebleven ouder stond er alleen voor. Ongewenst alleenstaand ouder geworden. Mogelijk kwam er een nieuwe partner van je overbleven ouder. Opnieuw veranderde je leven ingrijpend. Je ontwikkelde overlevingspatronen om jezelf in stand te kunnen houden. Patronen die jou toen hielpen je staande te houden, maar die je nu als het ware klem zetten. Die jou, maar nu op een heel andere manier, staande houden.

Zelfondermijnende overtuigingen

Zelfondermijnende overtuigingen kunnen je leven ongemerkt vormgeven. Met ongemerkt bedoel ik hier: je bent zo gewend aan deze patronen die deel zijn uit gaan maken van wie je bent geworden dat je ze niet opmerkt als overtuigingen. Ze voelen als deel van jou. Soms zelfs zo dat je kunt denken: dat zit in mijn karakter. Ik ben nu eenmaal zo. Maar je merkt ze wel degelijk. Ze ondermijnen je in je functioneren.

Veranderkracht

  • Heb je het gevoel dat altijd alles tegenzit in je leven, hoeveel je ook doet?
  • Leef je altijd vanuit een gevoel van tekort?
  • Denk je van jezelf dat je anders bent dan anderen?
  • Zit diep in jou altijd angst (weer) in een depressie terecht te komen?
  • Kun je nooit voluit van je leven genieten?
  • Voel je altijd weer de dreiging van suïcidegedachten, hoezeer je je daar ook tegen verzet?

Dan is het tijd voor Veranderkracht. Neem verantwoordelijkheid voor de patronen die je zelf hebt ontwikkeld. Onderken dat je deze patronen hebt. Herken ze als patronen. Patronen die je zelf hebt ontwikkeld. Patronen die je kunt veranderen. Het vraagt wat van je. Soms zelfs heel veel. Maar het kan. Je kunt deze patronen veranderen. De wereld, jouw wereld, zal er anders uit gaan zien.

Lezen

Doen

Zelftest 

Onsterfelijke wijsheid

Beroemde Verlaat Verdriet–ers uit de geschiedenis zijn ons voorgegaan. Zij hebben hun onsterfelijke wijsheden aan ons nagelaten. Nog altijd kunnen wij leren van de wijsheid die zij hebben verkregen uit ervaringen in hun leven.

  • Boeddha, 480 v Chr – 400 v Chr; verloor zijn moeder vlak na zijn geboorte.
    Laat liefde en mededogen je leidraad zijn in al je handelingen.
  • Erasmus van Rotterdam; 1467 – 1530; ± zestien  jaar toen hij wees werd.
    Het begin van wijsheid is dat je jezelf kent.
  • Nelson Mandela; 1918 – 2003; negen jaar toen hij zijn vader verloor.
    Onze grootste angst is dat we mateloos krachtig zijn.

Oefening in mededogen

Net als ik …

…. is deze persoon op zoek naar een beetje geluk in haar/zijn leven;

…. probeert deze persoon lijden in haar/zijn leven te vermijden;

…. heeft de persoon verdriet, eenzaamheid en wanhoop gekend;

…. probeert deze persoon haar/zijn behoeften te vervullen;

…. leert deze persoon over het leven.

Altijd op zoek naar haar vader: Judith de Kom (93)

Gepubliceerd op zondag

In de Volkskrant van dit weekend (21/22 september 2024) een interview met Judith de Kom (93, 13 jaar toen ze haar vader verloor): Altijd op zoek naar haar vader.

Citaat 1

Een leven lang was Judith de Kom (93) bezig met haar vader, schrijver en verzetsheld Anton de Kom, die in 1945 in concentratiekamp Neuengamme overleed. Nu is er een boek met haar herinneringen aan hem…..

Citaat 2

…….. Het is een raar besef dat ze haar vader Anton de Kom al meer dan tachtig jaar niet gezien heeft. Ze weet niet meer hoe hij rook, of hoe zijn stem klonk. En toch zit haar vader nog altijd in alles wat Judith de Kom (93) doet. Een leven lang was ze bezig met de man die voor anderen een icoon werd, maar die ze zelf als dochter maar veertien jaar meemaakte: Anton de Kom, schrijver, verzetsheld, in 1898 geboren in Paramaribo, Suriname en in 1945 gestorven in concentratiekamp Neuengamme. Ze verdiepte zich in zijn verhaal, in zijn werk, en gaf als voordrachtskunstenaar overal ter wereld lezingen over hem. En nu is er haar boek Ik omhels je onafgebroken.…..  

Citaat 3

……. Ze bewaart nog steeds haar poesiealbum, waarvan haar vader de eerste bladzijde beschreef. Het boekje valt na ruim tachtig jaar bijna uit elkaar. Maar De Koms ragfijne handschrift is nog duidelijk leesbaar. Geen gedichtje over rozen die verwelken en schepen die vergaan, maar een serieus vers met als titel: ‘Suriname, ons vaderland.’…..

Lees meer

De weg naar liefde en geborgenheid

Gepubliceerd op zondag

Over veertien dagen zetten we onze eerste stappen op De weg van liefde 2024. In de geborgenheid van Codiponte. In de Lunigiana, waar de maan zinnebeeld is van de omgeving (Luni/luna/maan). Waar onsterfelijke Verlaat Verdriet-ers je met hun stappen zijn voorgegaan. Matilde van Canossa (1046-1115, verloor op haar zesde haar vader). Strijdbare vrouw. Verzoener. Markgravin van Toscane. Sinds kort naamgeefster van Casa Matilde, het huis dat ik aankocht in Codiponte om in gebruik te gaan nemen als Centrum voor levensverhalen. Dante Alighieri (1265-1321, jong wees geworden). Politiek vluchteling. Verbannen uit zijn geboortestad Florence om zijn opvattingen. Michelangelo Buonarotti (1475-1564, verloor op zijn zesde zijn moeder). Zocht persoonlijk het marmer uit voor zijn beeld David, in de marmergroeven in de Apuaanse Alpen, op een steenworp afstand van Codiponte. David: zinnebeeld van de kleine man die met een list de reus overwon.

Geborgenheid

In de vallei tussen de Apuaanse Alpen en de Appenijnen. In de simpelheid van het dorp Codiponte, waar ondertussen zoveel voor je te ontdekken valt. Waar je verrast wordt door de vriendelijkheid van de Codipontse mensen, op de Codipontse berg. In villa Le Muse, het grote gele huis waar je je wonderbaarlijk thuis kunt voelen. Op je gemak. Geborgen. Waar het leven Italiaans is, en tegelijkertijd zo gewoon dat je het gevoel kunt hebben er altijd al geweest te zijn.

Samen

Samen zijn. Delen. Leren van elkaar. Terwijl ieder op eigen wijze werkt met eigen Verlaat Verdriet-thema’s. Schrijven aan de hand van toepasselijke schrijfuitnodigingen. Of op eigen wijze aan de hand van beelden vorm geven aan gevoelens. Genieten van het Italiaanse eten dat Davide voor ons bereidt. Van de liefdevolle gastvrijheid van Maartje. In een eeuwenoud Italiaans dorp, in een Italiaans huis. Samen dineren aan een mooi gedekte tafel. Als het weer het toelaat onder de sterrenhemel boven de binnenplaats van de Middeleeuwse Concia.

Weg naar liefde

Even helemaal toekomen aan jezelf. Je – opnieuw – verbinden met jouw eigen weg naar liefde. Ik zie ernaar uit, en verheug me nu al.

Lees meer

La Concia

De mythe van veerkracht, en wetenschappelijk onderzoek

Gepubliceerd op zondag

Wetenschappelijk onderzoek

‘Er moet wetenschappelijk onderzoek gedaan worden naar Verlaat Verdriet.’ Ik hoor het vaak van Verlaat Verdriet-ers. En ja: in de eerste jaren van mijn Verlaat Verdriet-werk opperde ik het ook.
Meer dan vijfentwintig jaar geleden stelde ik het voor aan een wetenschappelijk medewerker van een van de universiteiten. Hij keek me aan en zei: ‘Titia, dat is een veel te groot onderzoek. Dat gaat veel te veel kosten. En er is niemand die dat wil betalen.’ Ik vroeg het aan een hoogleraar, tevens ervaringsgenoot. ‘Ja, dat zouden we moeten doen.’ was zijn antwoord. En kwam er nooit op terug.

Twee hoogleraren erkenden afgelopen jaar, onafhankelijk van elkaar, volmondig: wij, wetenschappers, hebben dit gebied helemaal laten liggen.’ ‘De problematiek van Verlaat Verdriet-ers is serieuze problematiek.’ zei de ene hoogleraar, tevens ervaringsgenoot, daarover. ‘Ik heb bewondering voor jouw werk’, zei de andere hoogleraar. ‘Daar wil ik graag op voortbouwen.’

Veerkracht na verlies

Wetenschappelijk onderzoek naar jong ouderverlies aan de Universiteit van Leiden. Veerkracht na verlies. Ik ken verschillende Verlaat Verdriet-ers die zich hadden aangemeld als respondent voor dit onderzoek. Zij wilden graag bijdragen aan ontwikkeling van wetenschappelijke kennis van de gevolgen van jong ouderverlies op de langere termijn. Bij het lezen van de beschamend oppervlakkige vragen in de vragenlijst die ze per mail ontvingen haakten de eersten al af. ‘Hier werk ik niet aan mee!’ Een andere Verlaat Verdriet-er, orthopedagoog van professie, werkte zich door de vragen heen. Deze Verlaat Verdriet-er wilde per sé uitgenodigd worden voor het aangekondigde interview. Ze meldde zich op de afgesproken tijd voor het  interview. Ergerde zich aan de  onverschilligheid van de interviewster, en het totale gebrek aan diepgang van de vragen. ‘Hier stop ik mee.’ besloot ze, ‘Dit dient geen enkel doel.’ En wandelde binnen een half uur gefrustreerd weer naar buiten.

Veerkracht

Het proefschrift is klaar. De onderzoekster is gepromoveerd. Via de app kreeg ik een bijdrage op LinkedIn van twee psychologen. Hun conclusie: Hieperdepiep!! Dankzij de veerkracht van kinderen die jong een ouder verliezen is er geen probleem.

Wetenschappelijk vastgesteld: wij hebben geen probleem (of ons probleem is: wij hebben geen veerkracht). Wat te doen? Aan de schandpaal? Of deze dames uitnodigen deelnemer te zijn aan ons symposium Teruggaan om verder te kunnen komend voorjaar?

Gedicht van Wislawa Szymborska: Grote pret

Gepubliceerd op woensdag

Wislawa Szymborska

Vandaag kwam ik een gedicht tegen van de Poolse dichteres en winnaar van de Nobel Literatuurprijs 1996: Wislawa Szymborska (1023 – 2012, 13 jaar toen ze haar vader verloor). Haar oeuvre is klein, slechts 400 gedichten, maar ze zijn wereldberoemd en uitgebracht in 40 talen. Ze won de Nobelprijs voor Literatuur in 1996.
Haar gedicht Grote pret wil ik graag met je delen.

Grote pret

Eindelijk heeft mijn geheugen gevonden wat het zocht.
Moeder is terecht, vader is aan mij verschenen.
Ik droomde een tafel en twee stoelen, en ze gingen zitten,
weer waren ze van mij, weer leefden ze voor mij.
Met twee lampen van gezichten schitterden ze in de schemer
als voor Rembrandt.

Nu kan ik eerst vertellen
door hoeveel dromen ze hebben gedoold, in hoeveel oploopjes
ik ze onder de wielen vandaan heb moeten trekken,
in hoeveel agonieën ze dood hoeveel handen van me zijn gevlogen.
Afgesneden van me groeiden ze scheef aan.
De ongerijmdheid dwong hen tot een maskerade.
Wat hielp het dat ze buiten mij geen pijn meer leden,
als ze pijn leden in mij.
Het droomgepeupel hoorde dat ik mamma riep
tegen iets dat piepend op een takje sprong.
Er werd gelachen omdat mijn vader een kokarde droeg,
van schaamte brandend werd ik wakker.

Eindelijk dan.
In een gewone nacht
van een doodnormale vrijdag naar een zaterdag,
kwamen ze plotseling zo als ik hen wilde zien.
In een droom, maar als verlost van alle dromen
alleen zichzelf gehoorzamend, en verder niets.
Achter op het schilderij doofden alle mogelijkheden,
het noodlot had zijn onherroepelijkheid verloren.
Alleen zij lichtten, mooi omdat ze op zichzelf leken.
En lang, lang gelukkig schenen ze te zijn.

Ik werd wakker. Deed mijn ogen open.
Raakte de wereld aan, een uitgesneden lijst.

Wislawa Szymborska
13 jaar toen ze haar vader verloor

Lees meer

Wislawa Szymborska

  • Agonie – nood

Kennismaken met Casa Matilde

Gepubliceerd op maandag

Op maandag 26 augustus 2024 vertrek ik, met een zwaar hart, naar Codiponte. Een zwaar hart, omdat ik afgelopen voorjaar me genoodzaakt voelde te stoppen met mijn project op het pleintje van CodiponteCastello. Honderdduizend gedachten en gevoelens zijn sinds die tijd door me heen gegaan. Nu moet ik naar Codiponte om daar, samen met Maartje en Davide, te onderzoeken op welke manier ik het project kan stoppen. Zonder meer schade aan te richten dan nodig is.

Reis en aankomst

Ik vertrek bijtijds met de trein uit Nunspeet naar Eindhoven Airport, om onderweg niet in tijdnood te komen. Om acht uur, het begint al te schemeren, landt het vliegtuig op Pisa Aeroporte. Spannend, dacht ik in de weken voor vertrek, om in donker naar een plek te rijden waar ik op dat moment eigenlijk liever niet naar toe zou willen gaan.

Maar zoals al de hele reis het geval is voel ik me ontspannen. Mijn huur-Panda en ik rijden de rit naar Codiponte alsof we beiden de stal al ruiken. Als ik in Codiponte bij de brug aankom staan Maartje en Davide me met open armen en welgemeende zoenen op te wachten. M’n bezwaarde hart voelt de verlichting van deze hartelijke ontvangst.

Casa Bodoni

In de week die ik in Codiponte verblijf heeft Maartje – door onverwachte familie-omstandigheden – minder gelegenheid voor gesprek dan we aanvankelijk hadden gedacht. Maar eigenlijk voelt het goed om een week door te brengen in Cypres, het gastvrije huisje dat deel uitmaakt van de Concia. Opnieuw ga ik door veel gedachten en gevoelens. Maar vooral voelt het goed om daar te zijn. Te voelen wat Codiponte met mij doet. En zo nu en dan tijd te hebben om, samen met Maartje, te praten over ons project. En de gevolgen van mijn besluit het project Casa Bodoni te stoppen.

Lezing in de kerk

Op zaterdagavond staat een lezing, door een kunsthistoricus die Maartje kent, gepland in de pieve – de kerk – van Codiponte. We spreken af samen te gaan. Maartje en ik. Een lezing van een kunsthistoricus. Over de geschiedenis van de pieve. In het Italiaans. Dat is meer dan mijn kennis van het Italiaans aankan. Maar als Maartje naast me zit kan ik in ieder geval uitleg vragen.

Maar je gaat wel

Minder dan een uur voor aanvang van de lezing komt Maartje me vertellen dat ze onmogelijk mee kan gaan. Ik begrijp de onmogelijkheid en denk: oké, dan ga ik ook niet. Wat moet ik bij een lezing waar ik waarschijnlijk geen klap van versta.
Twintig minuten voor aanvang van de lezing heb ik het gevoel dat iemand mij een liefdevolle duw geeft en tegen me zegt: ‘Maar je gaat wel’. Ik aarzel geen moment meer. Ga gauw douchen. Verkleed me. Loop snel naar de pieve. Ben op tijd (wat niet zo heel erg moeilijk is in Italië). Om vervolgens een stortvloed aan informatie over me heen te krijgen van een niet te stuiten spraakwaterval.

Matilde van Toscane

In de eerste tien minuten van de lezing toont de man een afbeelding die ik ken uit de kunstgeschiedenis. ‘Hé, Matilde van Canossa’ denk ik meteen. ‘Wat heeft zij te maken met Codiponte???’ Het is niet dat ik dat uit zijn woorden kan begrijpen, zo is het niet. Maar er gebeurt iets met me. Matilde van Canossa (= Matilde van Toscane) is een heel bijzondere vrouw geweest. Ze leefde in de twaalfde eeuw. Verloor op haar zesde haar vader. Heeft op een heel bijzondere manier haar sporen verdiend op godsdienstig en politiek gebied. Er gebeurt iets in me bij het zien van die afbeelding. Er opent zich iets heel bijzonders in me.

Casa Matilde

Na afloop van de lezing loop ik terug langs de rivier, naar m’n huisje Cypres. De avondzon verlicht Codiponte. Ik maak onderstaande foto en weet ineens heel zeker: Centrum voor Levensverhalen moet hier komen. Het hoort hier. Op deze plek in Italië. En het huis moet Casa Matilde gaan heten.
De volgende dag deel ik met Maartje wat er met me is gebeurd. Dat het lijkt alsof een stem mij de opdracht heeft gegeven: Centro Biografico – Centrum voor Levensverhalen – hoort hier. En de naam is Casa Matilde.

De weg van liefde

Eind september vertrek ik opnieuw naar Codiponte. Onder meer voor onze schrijf-retraite De weg van liefde. Mijn hart voelt zich verlicht. Ik kijk er naar uit weer naar deze bijzondere plek te gaan. Naar Maartje en Davide. In Codiponte.

Lees meer

Een opsomming van tekortkomingen: Ine Boermans

Gepubliceerd op zondag

Een opsomming van tekortkomingen

Roman van Ine Boermans

Lot probeert haar weg te vinden in een karig met familiegeluk bedeeld leven. Haar psycholoog raadt haar aan om de sluizen maar eens goed open te zetten, wat echter maar matig lukt. Natuurlijk heeft haar jeugd ermee te maken. Die werd immers bepaald door een weinig complimenteuze vader, een pijnlijke echtscheiding en de vroege dood van haar moeder. En ook nu nog heeft haar vader een verlammende invloed op haar leven. Pas wanneer Lot haar eigen gezin vormt en een soort monument voor haar moeder begint te bouwen lijkt er iets te veranderen.

Jeugdjaren

Een jonge vrouw probeert samen met haar psycholoog haar jeugdjaren in kaart te brengen.

In de pers

‘Een indringend debuut over verlies en familiebanden. […] droogkomische scènes vol verrassende observaties en een onderliggende pijn die voortdurend steekt.’– Thomas van der Meer

‘Wát een goed boek heeft Ine Boermans geschreven: grappig, fris en intelligent, het grijpt me bij de keel.’ – Jente Posthuma

Boermans bezit het vermogen om absurde menselijke verhoudingen zo op te schrijven dat de lezer schatert waar hij eigenlijk zou moeten huilen. Ik voorspel Boermans een grote toekomst.’ – Jeroen Thijssen

‘‘‘Ik kan zien dat het je raakt,’’ zegt de psych in Een opsomming van tekortkomingen – en raken, dat doet Ine Boermans, in haar droog-absurde stijl. Ze laat je hardop lachen om verstikkend verdriet.’ – Ilonka Leenheer

Lees meer