Kern
Blijf jezelf
Wat bedoelen ze?
Wie ben ik dan?
Schaduw
De vroege dood van een ouder brengt in vrijwel alle gevallen vervolg verliezen en vervolg transities met zich mee: successieve verliezen en transities die een effect van stapeling hebben: een cumulatief effect. Deze stapeling van verliezen en transities zijn voor veel Verlaat Verdriet-ers van grote invloed geweest op overlevingspatronen die ze hebben ontwikkeld en juist die overlevingspatronen bezorgen veel Verlaat Verdriet-ers complicaties (verstrikkingen), zowel in hun dagelijks leven als in hun verlate rouwproces.
Verlies
Bij Verlaat Verdriet heeft het verlies plaatsgevonden in je jeugd, dus op een leeftijd jonger dan twintig jaar. Er is bij Verlaat Verdriet altijd sprake van onomkeerbaar verlies: het verlies van de ouder als gevolg van overlijden, dus door een gebeurtenis van buitenaf waar in de meeste gevallen niemand – dus ook jij als kind niet – invloed op had. De vroege dood van een ouder betekent (vrijwel) altijd tevens een transitie-ervaring: een ervaring van een ingrijpende – levensveranderende – gebeurtenis.
Transitie
Een transitie is een structurele verandering in een bestaande situatie. Een transitie-ervaring in je jeugd betekent voor het afhankelijke kind meestal een geforceerde overgang naar een nieuwe situatie, in geval van de vroege dood van een ouder veroorzaakt door een gebeurtenis van buitenaf waar je als kind geen invloed op had. Een transitie-ervaring is een ervaring van een ingrijpende verandering, maar hoeft geen verlieservaring te zijn.
Parallelle verliezen bij Verlaat Verdriet
Parallelle verliezen bij Verlaat Verdriet zijn verliezen die direct verbonden zijn aan het vroege verlies van een ouder.
Bijvoorbeeld
|
|
|
Sucessieve transities bij Verlaat Verdriet
Successieve transities bij Verlaat Verdriet zijn ingrijpende veranderingen die plaatsvinden na het overlijden van een ouder, die niet per sé verbonden hoeven te zijn aan de dood van de ouder.
Bijvoorbeeld
|
|
|
Uitgewerkte voorbeelden
Voorafgaand aan de dood:
| Na de dood:
| Na de dood:
|
De overgebleven ouder
De relatie van het kind met de overgebleven ouder verandert in veel gevallen ingrijpend. Niets is meer zoals het was, ook de relatie met de overgebleven ouder niet meer.
Broertjes en zusjes
De relaties met aanwezige broertjes en zusjes veranderen. Ook broertjes en zusjes sluiten zich af en brengen zichzelf in veiligheid.
Familie
In veel gevallen veroorzaakt de dood van een ouder een breuk met de familie van de overleden ouder. Soms gebeurt dat onmiddellijk na haar/zijn dood, soms op een later tijdstip, als de overgebleven ouder een nieuwe partner heeft gevonden. In andere gevallen is er sprake van een sluipend proces, totdat het kind uiteindelijk niet of nauwelijks meer contact heeft met de familie van haar/zijn overleden ouder.
Omgeving
In sommige gevallen gaat het gezin kort na het overlijden van de ouder verhuizen naar een andere plaats. Het kind raakt haar/zijn vertrouwde omgeving kwijt.
School
Kinderen die op het moment dat de ouder overlijdt op het punt staan naar een volgende school te gaan, moeten die grote overgang maken zonder de steun van de ouder die er niet meer is. Ze komen in een nieuwe omgeving terecht, waar niemand weet heeft van wat er is gebeurd.
Nieuwe partner
Veel kinderen moeten een nieuwe partner van hun overgebleven ouder in hun leven accepteren, sommige van hen moeten dat al binnen enkele maanden nadat de ouder is overleden.
Samengesteld gezin
In de gevallen dat de nieuwe partner van de overgebleven ouder ook kinderen heeft, moet het kind haar/zijn plaats zien te vinden in het nieuwe gezin. Ook de nieuwe partner en haar/zijn kinderen heeft/hebben in de meeste gevallen een ingrijpend verlies geleden. Als er nieuwe kinderen van de overgebleven ouder met haar/zijn nieuwe partner geboren worden, verandert de plaats van de kinderen die er al waren opnieuw.
Extra complicerende factoren
Zelfdoding
Het taboe rond zelfdoding kan het gezin, en daarmee het kind, in een isolement brengen. Ook als er niet meer over de doodsoorzaak wordt gepraat, is het ongemak over zelfdoding voor het kind op alle mogelijke manieren voelbaar, behalve op de bespreekbare manier.
Seksueel misbruik
Kinderen die zorg, aandacht en liefde tekort komen na het overlijden van een ouder, hebben er vaak intense behoefte aan zich gehoord, gezien en geliefd te voelen. Ze kunnen als gevolg daarvan vatbaar worden voor seksueel misbruik (door een bekende). Ze hebben niemand meer met wie ze daarover kunnen praten, de overgebleven ouder heeft het al moeilijk genoeg of is dader. Ook kan het kind – mogelijk binnen het gezin – zelf dader worden, met alle gevolgen van dien.
Verder lezen
- Verlaat Verdriet
- Het cascade-effect
- De paradox van verlies en winst
- Beschermingsmechanismen, overlevingsstrategieën en schaduwpatronen