Ik denk, dus ik besta.
Je komt hem sinds enige tijd op allerlei plaatsen tegen – de opmerking dat René Descartes (1596-1650) toch wel heel erg ongelijk had met zijn stelling Ik denk, dus ik besta. De ’top-down-visie’ die uit deze stelling spreekt doet geen recht aan het verschijnsel mens. Alsof de mens alleen uit hoofd bestaat, en niet ook uit gevoel. We zijn toch niet alleen onze hersens, we zijn veel meer dan dat alleen.
Nog afgezien van het feit dat Descartes het in mijn optiek verdient geplaatst te worden in de context van zijn eigen tijd en ruimte, moet ik ook altijd wel een beetje lachen om Ik denk, dus ik besta. Tenminste als ik Descartes plaats in het perspectief van de gevolgen van jong ouderverlies. Descartes verloor zijn moeder namelijk vlak na zijn geboorte. Zou hij anders gereageerd hebben dan talloos veel andere Verlaat Verdriet-ers, die als gevolg van het vroege verlies van hun ouder(s) een abrupte scheiding hebben aangebracht tussen verstand en gevoel?
Onlangs kwam ik het volgende citaat van Descartes tegen: Ik ben iets dat denkt. Dat wil zeggen: dat twijfelt, dat iets bevestigt, dat iets ontkent, dat van weinig dingen iets af weet, dat van veel onwetend is, dat liefheeft, haat, iets wil en iets niet wil, dat zich voorstellingen vormt en gevoelens heeft.
Ook in dat citaat herken je, zo je wilt, moeiteloos de Verlaat Verdriet-er in Descartes.
Laatste berichten van Titia Liese (toon alles)
- De waarde van een vroeg overleden ouder - 24 januari 2025
- Verlaat Verdriet tot in de haarvaten van je bestaan - 23 januari 2025
- Morgen gesprek op de Universiteit voor Humanistiek - 20 januari 2025