Gestolen herinneringen
Ik gun dit alle nabestaanden’ zegt de 82-jarige Edouard de Jongh, als hij thuis in Brussel de vulpen in ontvangst neemt van de vader die hij nooit heeft gekend. Verzetsman Alphonse de Jongh werd opgepakt in 1941. Na zijn deportatie ontbrak van hem ieder spoor. Edouard zocht zijn leven lang naar informatie. Hij haalt de vulpen uit het envelopje, kijkt er lang naar. En zegt dan: ‘Dit beschouw ik na tachtig jaar als een cadeautje van mijn vader.’
In de Volkskrant van dit weekend, 27 januari 2024, lees ik een groot artikel over herinneringen van mannen en vrouwen die in de Tweede Wereldoorlog omkwamen in Neuengamme. Neuengamme was een groot concentratiekamp, gelegen in de buurt van Hamburg. Verzetsmensen werden gedeporteerd naar dit kamp. Maar ook bijvoorbeeld de mannen die willekeurig werden opgepakt bij de razzia in Putten op 1 oktober 1944, als vergelding voor een omgebrachte hoge Duitse officier.
Afgelopen herfst deed een Verlaat Verdriet-ster mee aan de Verlaat Verdriet-workshop. Nu 80 jaar, 16 maanden toen haar vader werd opgepakt na verraden te zijn door een collega. Gedeporteerd naar Neuengamme, en daar gestorven door mishandeling, ondervoeding en uitputting. Ik ben getuige van haar grote verlangen om meer te weten te komen van haar vader. Over haar vader. Haar toewijding gedurende de workshop. Haar inspanningen na de workshop om in brieven aan haar vader haar vader dichterbij te brengen. Zich weer verbonden te kunnen voelen met de vader die ze nauwelijks heeft gekend.
Nabestaanden
Het artikel in de Volkskrant is een groot artikel. Een beschrijving van de inspanningen die zijn geleverd om bezittingen die gevangenen in moesten leveren, maar die daar indertijd nauwkeurig zijn geadministreerd, te bezorgen aan nabestaanden voor zover nog te vinden. Een ring. Een foto. Of een portemonnee.
Ik lees wat het met nabestaanden doet om 80 jaar na dato een teken te krijgen van het bestaan van iemand die heeft geleefd. Die betekenis heeft gehad. Van wie de vroege dood levenslang invloed heeft gehad op de levens van de mensen die na hun zijn gekomen.
Delen
Als gewoonlijk kan ik niet de link naar dit artikel met je delen. Maar als het je interesseert, probeer dan het artikel te pakken te krijgen.
Wat ik hier wel met je kan delen is het bewijs van de hardnekkige misvatting dat je een ingrijpend verlies moet verwerken, achter je moet laten en door moet gaan met je leven. Een zo ingrijpend verlies is een verlies voor altijd. Een verlies dat levenslang invloed heeft.
‘Gisteren is de portemonnee van mij grootvader aangekomen. Het is een onooglijk en lelijk ding, maar wel een van de laatste dingen die hij in handen heeft gehad. Het krijgt een ereplaats in mijn huiskamer.’
Ontmoeting
Wat ik ook voor jou, als Verlaat Verdriet-er, kan doen is je uitnodigen voor ons symposium voor Verlaat Verdriet-ers waar je kunt delen met ervaringsgenoten: Ontmoeting met Ap Dijksterhuis , op zaterdag 2 maart 2024.
Lees meer
Laatste berichten van Titia Liese (toon alles)
- Een kleinigheidje dat geen kleinigheidje is - 17 februari 2025
- Verlaat Verdriet; verbinden, vertrouwen, en verdergaan - 16 februari 2025
- Vera heeft ontdekt dat ze wél gewenst was - 16 februari 2025