‘Misschien mis je wel zo’n stofje, zei een vriendin onlangs tegen me.’ Samen met A-M. ben ik aan het werk. Terugkomdag van de basisworkshop Verlaat Verdriet. De vriendin van A-M. probeerde een verklaring te vinden voor de gevoelens van ongemak en machteloosheid die A-M. soms plotseling overvallen en die regelmatig vrij hardnekkig en als gevolg daarvan ook vrij langdurig kunnen zijn. We grinniken er samen wat om. ’t Is vast goed bedoeld geweest, maar het levert niet zoveel op, zo’n opmerking. ‘Weet je’, zegt A-M., ‘ik wil eigenlijk helemaal niet dat ze iets roept over een stofje. Ik wil dat ze begrijpt hoe ingrijpend het verlies van mijn moeder is geweest. En hoe erg ik haar heb gemist. En mis. En dat dat nog steeds gevolgen heeft voor mij. En dat dat helemaal niet gek is. Ik wil gewoon erkend worden in mijn Verlaat Verdriet.’
Ik kan er niets aan doen
Ken jij als Verlaat Verdriet-er ook die momenten zoals A-M., waarop je ineens weer wordt overvallen door gevoelens van ongemak? Van machteloosheid? Van onveiligheid? Je ziet het niet aankomen. Je kunt er niets aan doen: ineens sta je er weer middenin. Je bent in de war. Voelt je ongemakkelijk. Voelt je ongelukkig. Je trekt je terug in jezelf. Voelt je op een wat vage manier verdrietig. Boos. Je voelt van alles in je lijf gebeuren, maar hebt daar niet echt woorden voor. Het lijkt wel griep, maar dat is het niet. Nee toch, niet weer!
Uit het niets lijkt het te komen, en het voelt altijd alsof het groter is dan jij. Alsof je geen kant meer op kunt.
Gevangen in jezelf. Wat kun je meer dan wachten tot het weer over is?
Ik kan er iets aan doen
In de beginjaren van mijn Verlaat Verdriet-werk heb ik het regelmatig geroepen: ‘Ik hoef het raadsel mens niet te ontsluieren om met Verlaat Verdriet-ers te kunnen werken’. Veel is er sinds het begin van mijn Verlaat Verdriet-werk – nu zo’n twintig jaren geleden – veranderd. Ontwikkeld. Zijn wij ons brein? Zijn wij meer dan ons brein? Wat doen onze hersenen? Wat kunnen onze hersenen? Wat kunnen onze hersenen nog meer dan dat wat we gewend zijn ermee te doen? Hoeveel kun je zelf veranderen in de werking van je hersenen? Hoe afhankelijk zijn wij van de werking van onze hormoonleveranciers? De schildklier? De bijnieren? De bijnierschors? Hoeveel invloed kunnen we uitoefenen op die werking? Hoe zit het met ons zelfgenezend vermogen? Kan je zelfgenezend vermogen nog werken als je immuunsysteem is aangetast? Op welke manier kunnen we dat zelfgenezend vermogen aanspreken?
En dan de kracht van overtuigingen. Van ingesleten denkpatronen. Steeds meer raakt er bekend over de grote invloed die overtuigingen (dus ook je overlevingspatronen!) die je in de loop van je leven hebt aangenomen je leven – en daarmee jou – vorm geven. En met die overtuigingen kun je aan het werk. Die overtuigingen zijn veranderbaar. En door die overtuigingen te veranderen, verander je je leven. Ook als je Verlaat Verdriet-er bent.
Ik doe er iets aan
Afgelopen week kreeg ik een e-mail van L. Ze werd en wordt regelmatig geconfronteerd met vaak langdurige depressies. L. verloor jong haar moeder. Afgelopen winter volgde ze bij mij de individuele biografische cursus Heel je leven. Ik tipte L. toen over de werking van de bijnieren en de gevolgen van bijnieruitputting. ‘Met mij gaat het niet goed’, schrijft L. ‘Ik moet toch weer met die gevoeligheid voor depressies aan het werk. Al zoekend kwam ik de Linus Pauling Kliniek tegen. Dat adres geeft ik graag aan je door. Misschien hebben anderen er ook iets aan.’
Bij deze geef ik dat adres graag aan je door, samen met nog een ander adres dat ik kreeg via E., namelijk van het Heelcentrum.
Laatste berichten van Titia Liese (toon alles)
- Herinneringsboeken gratis te downloaden - 1 maart 2025
- Simon zonder zonder: Willem Asman - 28 februari 2025
- Wij van Kenniscentrum Verlaat Verdriet - 28 februari 2025