Hoe vaak heb ik het mijn partner in het afgelopen jaar niet horen zeggen. ‘Het is niet anders.’
In zijn eigen huis
‘Ga je maar melden bij het hospice. Dan kun je aan de morfine.’ kreeg mijn partner begin november 2019 te horen op de afdeling cardiologie van ziekenhuis St. Jansdal in Harderwijk. Ruim 11 maanden later is hij, afgelopen dinsdagnacht, in zijn slaap overleden. In zijn eigen bed. In zijn eigen huis.
Mantelzorg
Een jaar waarin hij, in steeds grotere mate, zorgafhankelijk werd. Steeds meer afhankelijk werd van mijn zorg. En ik, in steeds grotere mate, zijn mantelzorger. Wat best een uitdaging is als je al meer dan 30 jaar een LAT-relatie hebt. Want, al woonden we nog zo dicht bij elkaar, we hadden wel allebei ons eigen huis. Ons eigen leven. Onze eigen wereld.
Inzet en zorg
Met inzet en zorg van mij, van zijn zoons, zijn buren, de huisartsen die hem vanaf januari aan huis bezochten en verzorgden, de wijkverpleegkundigen van thuiszorg. Wat heb ik mij gedragen gevoeld door deze hulp. Maar ook, en vooral, van de aandacht en de liefde van mensen in mijn omgeving. Mijn familie. Vrienden. Ze steunden me. Zijn er vanaf het allereerste begin voor me geweest.
Ingeslapen
Afgelopen dinsdagnacht, 7 oktober 2020, is hij rustig en vredig ingeslapen. ’s Avonds rond 22 uur was ik, als gewoonlijk, bij hem voor de gebruikelijke voorbereidingen voor de nacht. Hij was er slecht aan toe, de laatste 2 dagen.
‘Wil je dat ik vannacht bij je blijf?’ heb ik hem gevraagd. ‘Nee, ga maar naar huis.’ antwoordde de man die graag in z’n eentje was.
Ik ben naar huis gegaan. Toen ik de volgende ochtend niet het gebruikelijke appje van hem kreeg ‘Ik ben er weer. Koffie?’ ben ik naar hem toe gelopen.
Vanaf buiten was het al te zien.
Hij lag te stil.
Voorbereidingen voor de crematie
En dan nu de voorbereidingen voor de crematie. Maroeschja met wie we de crematie op een hele mooie, persoonlijke manier vorm geven. Stephanie die meteen is gekomen. Een prachtige rouwkaart heeft gemaakt. En alle andere mensen die me steunen.
Een ander proces
In het afgelopen jaar heb ik me zo vaak gerealiseerd: hoe anders is het ziekteproces van mijn moeder en haar overlijden toen ik 8 was geweest en de weg die ik nu met hem ben gegaan. Die ik verder kan gaan. Er is een uitweg. Ik kan handelen. Besluiten nemen. Vorm geven. Er is een toekomst.
De mensen om me heen.
Mijn Verlaat Verdriet-werk dat steeds beperkter werd kan weer helemaal aan bod komen.
Ik kan verder gaan op mijn eigen manier.
In mijn eigen leven.
Vormgeven
Soms zijn de dingen niet anders.
Maar je kunt er wel je eigen vorm aan geven.
Laatste berichten van Titia Liese (toon alles)
- Verdriet verwerken en verlies verwerken - 2 oktober 2025
- Verlaat Verdriet: eye-openers voor hulpverleners - 30 september 2025
- Verlaat Verdriet en verlate rouw onderbrengen in opleidingspogramma’s - 27 september 2025