Voor mijn verdriet was geen ruimte
Haar vaders dood, pesterijen op school: Nancy leerde thuis om dat soort nare dingen weg te stoppen. Over gevoelens werd niet gepraat. Tot haar emoties zelf een weg naar buiten vonden.
Een Verlaat Verdriet-er stuurde me de link naar Voor mijn verdriet was geen ruimte in Psychologie Magazine.
‘Ik weet nog dat ik op de bank zat, ik was zeven jaar, en ineens kwamen er allemaal familieleden binnen. De spanning in de ruimte was om te snijden. Muisstil bleef ik zitten. Als ik me niet zou bewegen, zou alles hetzelfde blijven. “Weet ze het al?” vroeg mijn oma. “Ik denk het wel,” zei mijn moeder.
Dat mijn vader dood was, is nooit tegen me gezegd. Toen ik ernaar vroeg, kreeg ik te horen dat hij een hersenbloeding had gehad. Praten over mijn gevoelens? De dag erna werd ik naar school gestuurd alsof er niets aan de hand was.
Er is niet meer over gesproken. Alsof mijn vader er nooit was geweest. Troost of een knuffel kreeg ik niet, want “we moeten door”.’
Praten over gevoelens
‘Mijn vader mag er weer zijn. Ik praat over hem en over wat er gebeurd is, eindelijk voel ik de vrijheid om te praten over mijn gevoelens. Ook met mijn moeder en zus. Ik voelde altijd vrij weinig voor hem doordat er zo veel taboe en pijn rondom zijn overlijden hing. Nu, voor het eerst in al die jaren, voel ik liefde voor hem. En de vrolijke herinneringen aan hem zijn terug: ik zie ons weer samen schaken, wandelen door de duinen, lachen om taalgrapjes en om Van Kooten en De Bie. In mijn leven is het soms nog steeds een achtbaan. Maar ik begrijp nu: hoe eng of ingewikkeld het soms ook is, je kunt niet anders dan je eraan overgeven. Inclusief alle emoties die erbij horen, en de dingen die je liever wegduwt. Want dat is de enige manier om het leven écht te leven.’
Beter leren voelen
Emoties negeren kan leiden tot emotionele stress, die weer allerlei mentale en fysieke kwalen tot gevolg kan hebben, zoals verslaving, extreem perfectionisme, hartaandoeningen, slapeloosheid. Dat negeren is een beschermingsmechanisme dat we vaak al in onze jeugd ontwikkeld hebben, zegt organisatiepsycholoog Marjon Bohré. ‘Als je bij pijn of een moeilijke situatie van volwassenen om je heen altijd het signaal kreeg dat huilen niet helpt en dat je flink moet zijn, dan kan het gevolg zijn dat je, eenmaal zelf volwassen, verdriet of angst ook wegstopt.’ We merken vaak pas dat we emoties verdringen als we tegen de spreekwoordelijke muur aan lopen, bijvoorbeeld doordat we een burn-out krijgen, zegt Bohré. Het is dan van belang om te leren op een andere manier met negatieve emoties om te gaan. Bohré: ‘Daarmee kun je de emotionele stress verminderen en het heeft daarnaast als effect dat je weer positieve gevoelens kunt ervaren.’ Om emoties beter te leren voelen, is het niet altijd nodig om oude emoties alsnog te beleven. Maar je moet wel vaak diep graven in de huidige. Bohré: ‘Dat begint vaak met een vaag, ongedefinieerd gevoel. Wanneer je je richt op deze vage sensatie en die aandacht geeft, wordt steeds duidelijker waar die vandaan komt. Het benoemen van het gevoel kan helpen. In mijn praktijk laat ik cliënten die moeite hebben om emoties te voelen vaak benoemen wat ze in hun lichaam voelen als ze een negatieve emotie ervaren. Daarmee versterk je het gevoel. Vervolgens kunnen ze de emotie leren accepteren: wat je voelt, is niet fout, het is gewoon zo. Als ze een emotie ten volle kunnen toelaten, volgt er vaak bevrijding en opluchting.’
Artikel
Boek
Nancy Olthoffs
De achtbaantester
Doen
De weg van liefde – schrijfretraite in Italië.
Neem de tijd om te voelen.
Krijg de tijd om te zijn.
Laatste berichten van Titia Liese (toon alles)
- Narcis, boek van Judith Fanto - 6 december 2025
- Hulpverlening en ervaring ontmoeten elkaar bij symposium - 20 november 2025
- Verdriet verwerken en verlies verwerken - 2 oktober 2025